Doe mee aan de dialoog over toekomst van Twente
Debatcentrum Pakhuis Oost organiseert, in nauwe samenwerking met de Werkgroep Regiometropool Twente, de Twentse Noabers en het nieuwe Twentse mediaplatform TKKR., een serie themabijeenkomsten over de toekomst van de regio. Doel is om - onder de noemer Panorama Twente 2050 – in dialoog met de inwoners van Twente een gezamenlijke agenda te maken en een zo breed mogelijk draagvlak te creëren voor de grote opgaven waar Twente de komende decennia voor staat.
Zaken als de energietransitie, stikstofproblematiek, ‘verdozing’ van bedrijventerreinen en plannen voor de Noordtak van de Betuwelijn maken het volgens de initiatiefnemers uiterst urgent dat de inwoners van Twente samen met de overheid, ondernemers, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties het heft in eigen hand nemen en op zeer korte termijn (meer) acties in gang zetten.
Een gezamenlijke, breed gedragen agenda moet Tukkers dichter bij elkaar brengen en samenhang aanbrengen tussen de diverse deelbelangen. Maar op deze manier wordt ook een lange termijn perspectief geschetst dat fungeert als ankerpunt (stip aan de horizon) voor voorspelbaar en effectief beleid. Een integrale agenda overkoepelt verder de huidige bonte lappendeken aan plannen en visies van de verschillende instituties en helpt alle betrokkenen en belanghebbenden om prioriteiten te stellen in de noodzakelijke acties. Noodzakelijk, omdat middelen, menskracht en ruimte schaars zijn/worden. Door de agenda en het bijbehorende actieprogramma gezamenlijk jaarlijks of tweejaarlijks te updaten, kunnen nieuwe ontwikkelingen eenvoudig worden ingepast, maar ook ongewenste ontwikkelingen worden tegengegaan.
Snelle actie
De initiatiefnemers van Panorama Twente 2050 zien op dit moment een groot aantal ontwikkelingen, problemen en uitdagingen in de regio, die om snelle actie vragen.
Zo verdwijnen steeds meer houtwallen en bosjes die ons zo kenmerkende Twentse coulisselandschap vormen en grote natuurgebieden verbinden. Te veel stikstof maakt dat de oorspronkelijke soortenrijke, natuurlijke plantengroei plaats maakt voor grassen, bramen en brandnetels. De Twentse zandgronden en daarin gelegen natte venen, beken en poelen ondervinden steeds meer de concrete gevolgen van langdurige periodes van droogte door het opwarmende klimaat.
Door die ontwikkelingen neemt het aantal en de variatie aan dieren en planten aantoonbaar gestaag af. Ook is volgens Vitens de drinkwatervoorziening in Twente op korte termijn in gevaar, ook door de kwaliteit van het gewonnen water. Alleen al deze concrete feiten brengen het leefklimaat, welbevinden en de gezondheid van de huidige en komende generaties sluipend in groot gevaar!
Ruimte vinden
Daarbij komt, dat er de komende jaren veel ruimte moet worden gevonden voor de bouw van nieuwe woningen, voor windmolens, zonnevelden, infrastructuur (weg en spoor) en bedrijven.
Tegelijk moet er voldoende ruimte worden gereserveerd voor onze boeren, die onder toenemende druk en met behoud van een eerlijk verdienmodel ons (!) voedsel anders, duurzamer moeten gaan produceren. Dat alles in een samenleving die snel (blijvend) moet leren omgaan met een pandemie zoals corona en waarin de kansen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt niet gelijk genoeg zijn verdeeld.
Ondernemers worstelen met de onvermijdelijke duurzame opgave voor hun bedrijfsmodel: minder CO2 en stikstof, zowel in het productieproces als in de keten.
Ook in Twente zijn er groepen burgers die wel en andere groepen die niet meekomen in het leven. Daardoor zijn er scheidslijnen tussen mensen aan het ontstaan. Dat roept gevoelens van polarisatie op en zet het Twentse noaberschap onder druk. En juist dat noaberschap hebben we nodig om de uitdagingen van deze tijd voor alle lagen van de bevolking succesvol aan te pakken.
Ieder voor zich
Natuurlijk is het zo, dat nu al de veertien Twentse gemeenten, de Regio, de Provincie Overijssel, het Rijk, Waterschap Vechtstromen en Twente Board, met steun van kennisinstellingen als UT, ROC Twente en Saxion, vanuit hun eigen taak en verantwoordelijkheid werken aan een betere toekomst voor Twente. Met talloze (omgevings)visies, agenda’s, plannen, (subsidie)regelingen en (actie-)programma’s. Ieder voor zich. Maar de ‘instituties’ leveren met deze plannen en visies nog onvoldoende concrete resultaten op, met name omdat het draagvlak ervoor vaak te smal blijft.
De grote uitdaging is dan ook om na te gaan hoe Twente meer resultaten kan bereiken bij de aanpak van de urgente en complexe opgaven. De initiatiefnemers van Panorama Twente 2050 zijn er van overtuigd dat dit kan wanneer er veel meer wordt gedacht en gehandeld vanuit de leefwereld van de diverse groepen inwoners. De instituties zouden niet ieder voor zich, maar veel meer samen (met elkaar én met de inwoners van Twente) aan de slag moeten gaan. Immers, beleid dat inwoners wil bewegen om financieel bij te dragen en/of gedrag te veranderen is veel effectiever wanneer die inwoners dat beleid mede hebben vormgegeven. Een permanent systeem van jaarlijkse (adviserende) Burgerberaden of vergelijkbare raadplegingen van de inwoners, is daarbij onontbeerlijk.
Dialoog
In eerste instantie zijn zes urgente thema’s geselecteerd waarover de initiatiefnemers van Panorama Twente 2050 vanaf het komend voorjaar vanuit diverse invalshoeken de dialoog wil aangaan met de Twentse samenleving. Daarvoor worden niet enkel de usual suspects als bestuurders, politici, ondernemers en vertegenwoordigers van de verschillende instituties uitgenodigd, maar ook betrokken burgers, die mee willen denken, praten én doen. Met name jongeren worden opgeroepen zich te mengen in de dialoog, omdat het over hun toekomst gaat. Doel van Panorama Twente 2050 is niet om het debat over de toekomst van Twente te voeren vanuit ‘schuttersputjes’, waarbij de tegenstellingen worden uitvergroot. Veeleer willen de initiatiefnemers in dialoog met de hele Twentse samenleving nagaan hoe de urgente uitdagingen waar de regio voor staat gezamenlijk en snel kunnen worden aangepakt.